TUNUS: Geçmişle yüzleşme televizyonlarda canlı yayınlandı

Tunus’ta 60 yıllık dikta yönetiminin halk ayaklanmasıyla sona erdirilmesinin ardından kurulan Hakikat ve Haysiyet Komisyonu, geçmişle yüzleşme adına ülkenin ilk büyük adımını attı.

Fransa’dan bağımsızlığın kazanıldığı 1955 Temmuz’undan komisyonun kurulduğu Aralık 2013 tarihine kadarki süreçte işlenen cinayet, tecavüz, işkence gibi ağır hak ihlalleri mercek altına alınmaya başlandı. Komisyonun huzurunda alınan ilk mağdur ifadeleri, Perşembe günü Tunus televizyonlarında canlı olarak yayınlandı. Kuruluşundan bu yana 62 binden fazla şikayette bulunulan Hakikat ve Haysiyet Komisyonu, bugün de mağdurların ifadelerini dinlemeye devam edecek. Mağdur vekilleri ve insan hakları savunucularının hazır bulunduğu duruşmalarda 11 bin kadın mağdur, yıllarca kapalı kapılar ardında kalmış hikayelerini anlatabilme şansına erişecek.

"Torunlarımızın kitaplarda okuyacağı tarihi bir an"

Konuyla ilgili yapılan basın açıklamasında komisyon üyelerinden Khaled Krichi, “Ulusal uzlaşıyı sağlayabilmek ve yeni bir sayfa açabilmek amacıyla, hak ihlalleri hakkındaki gerçeklerin ortaya çıkarılması için çalışacağız” ifadelerinde bulundu. Krichi, kendilerine verilen 45 dakikalık sürede yaşadıklarını kelimelere dökecek olan mağdurların, "kötü muamele ve baskı altında yaşamış tüm Tunuslu kuşakları temsil ettiğini" belirtti.

Hakikat ve Haysiyet Komisyonu Başkanı Sihem Bensedrine ise, mağdur ifadelerinin dinlenilmesini “Çocuklarımızın ve torunlarımızın kitaplarda okuyacağı tarihi bir an” olarak niteledi.

Geçmişle yüzleşme adına Orta Doğu ülkelerinde eşine az rastlanan bu tarihi adım, dünyadaki insan hakları örgütlerince de olumlu karşılandı. İngiltere merkezli Af Örgütü kuruluşu, “Adalet için onyıllarca bekleyen mağdurlar, hakikatin ortaya çıkarılması hakkına kavuşabilmek için bir şans elde etti” açıklamasında bulundu. Açıklamada ayrıca, “Tunus’taki geçiş dönemi adaleti sürecinin önündeki gerçek sınav ise bu çalışmaların geçmişte işlenen suçların yargı önüne çıkarılıp çıkarılmaması üzerine olacak” vurgusunda bulunuldu.

2013’te yürürlüğe konan Geçiş Dönemi Adaleti Kanunu gereğince komisyon, devlet görevlilerince yada devlet adına işlenmiş suçlar da dahil olmak üzere tüm hak ihlalleri hakkında devlet arşivlerine erişebilme yetkisine sahip. Ancak mağdur ifadelerinin dinlenmesi geçiş dönemi adaletinin önemli bir aşaması olarak görülüyor.

Duruşmaların gerçekleştiği yer ve tarihler de dikkat çeken bir diğer nokta oldu. Bugün de devam edecek olan ilk duruşma, 2011’de devrilen diktatör Zeynel Abidin Bin Ali’nin el konulan konutlarından biri olarak bilinen “Club Elyssa”da gerçekleştirildi. Bir sonraki duruşma, 2011’deki halk direnişinin başlangıcı olarak kabul edilen 17 Aralık’ta yapılacak. Son duruşmanın tarihi ise, halk direnişine yenilgiyi kabul eden Bin Ali’nin ülkeyi terk ettiği gün olan 14 Ocak olarak belirlendi.

17 Kasım Perşembe günkü ilk oturumun İngilizce çevirili yayını:

18 Kasım Cuma günkü ilk oturumun İngilizce çevirili yayını:

#tunus #geçişdönemiadaleti #yüzleşme #dünya