CESUR KADINLAR: Somalili Faduma Dayib'i Tanıyor Musunuz?

Faduma Dayib hayatını tehlikeye atma pahasına Somali'nin ilk kadın başkanı olmaya aday.

Afrika'nın bu ülkesini sadece yıllar süren iç savaş, şiddet ve siyasi istikrarsızlıkla değil, aynı zamanda dünya üzerinde kadınlar için de en tehlikeli beş ülkeden birisi olmasıyla da tanıyoruz.

Somali'nin eski Kadın Bakanlarından Maryan Qasim'in Thomson Reuters Vakfı'na verdiği demeçteki; "Somali'de bir kadının yapabileceği en tehlikeli şey hamile kalmak."açıklamasına atıfta bulunan kırk üç yaşındaki başkan adayı Dayib bunların hepsini değiştirmek istiyor.

Bir telefon röportajında "ben bir politikacı değilim hatta politikadan anlayan biri de değilim. Sadece ülkesinde bir şeyleri iyi yönde değiştirmenin/değiştirmeye çalışmanın ahlaki sorumluk olduğuna inanan biriyim. Bunu, yurttaşlarım ve kendim üzerinde bir yükümlülük olduğunu düşünüyorum." diyor.

Dayib tarihi adaylığına giden yolda birçok zorluklar yaşamış. Kenya'da doğmuş ancak daha kendisi çocukken komşu ülkeler arasındaki tansiyonun yükselmesiyle ailesi Somali'ye dönmeye zorlanmış.

İç savaş patlak verdiğinde Finlandiya'ya iltica etmek zorunda bırakılmışlar.

On dört yaşındaki genç Dayib ancak Finladiya'ya gittikten sonra okuma-yazma öğrenebilmiş. Sonrasında halka sağlığı konusunda birden çok diploma almış. Harvard Üniversitesinde kamu yönetimi üzerine eğitim almış ve Birleşmiş Milletler ve UNICEF gibi organizasyonlarda sağlık uzmanı olarak çalışmış. Şu anda ise doktorasını yapıyor ve kadınların politikaya katılımını arttırmak, çatışma sonrası bölgelerde gelişme sağlamak üzerine yoğunlaşıyor.

Ülkesine karşı sorumlu olma

Dayib halihazırda Finlandiya'da kurulu bir hayatı olmasına rağmen kendi ülkesine karşı sorumluluk beslediği için eve dönmeye ve bu seçimlerde aday olmaya karar vermiş. "Birleşmiş Milletlerde çalışıp aynı zamanda doktorama yoğunlaştığım dönemde ülkemde umut vaat eden bir lider çıkmasını umuyordum, ancak sonradan fark ettim ki yetişmekte olan böyle bir lider yok. Belki de aradığım ve Somali için bir şeyleri başaracak olan insan ben olabilirim diye düşündüm. Artık bekleyemezdim eve geri dönmek zorundaydım. Ülkem beni hoş karşılamayabilir, yaşamak için seçmekte zorlanacağınız hatta seçmeyi asla düşünmeyeceğiniz bir yer de olabilir. Bu durumda kaçmanın bir anlamı yok öyleyse biz bunların değişmesi ve Somali'nin parlak bir geleceği olması için uğraşmalıyız."

Somali'de herkes bir kadının bu şekilde ileri atılıp da başkan adayı olmasına hazır değil. "Burada başkan olmaya aday olan bir kadının ABD'de başkan adayı olan Hillary Clinton'ın biz konuştuğumuz sırada aşmaya çalıştığı engellerden daha farklı bir engelle yüz yüze geleceğini sanmıyorum. Bir kadın erkeklerin muktedir olduğu bir alana adım atarak burada bir konuma talip olduğu zaman iki ilginç olay gerçekleşir bunlardan birisi iktidarını kaybetme korkusu ve bir diğeri de bu korkudan kaynaklanan direnme iç güdüsü."

Dayib, ABD ve Somali'de bir kadın için politika yapmanın farklılıklarından da bahsediyor:" ABD eski ve köklü bir demokrasiye sahip bu durum Barack Obama'nın işini kolaylaştırdığı gibi Hillary Clinton'ın da işine kolaylaştıracak. Somali'de biz buna sahip değiliz." Kendisinin Somali'deki sıradan politikacılara nazaran yeni bir nefes olacağından bahsediyor. " Diğer on sekiz adayla benim aramdaki fark benim daha önce Somali'deki hiçbir politik faaliyetle iç içe bulunmamış olmam, aslında buna temiz bir geçmişle de geliyorum diyebiliriz. Yağmaladım, tecavüz etmedim, çalmadım, rüşvet almadım, çatışmalara müdahil olmadım ve Somali'deki hiçbir dini grupla da alakalı olmadım. Benim politik olarak iddiam budur."

Kampanyası sırasında defalarca ölüm tehdidi alan Dayib, bu tehditlerin onu korkutmaktan ziyade olumlu bir şekilde etkilediğini söylüyor. Başına bir şey gelmesi durumunda bir acil durum planına sahip olmasına rağmen hissettikleri " Aldığım ölüm tehditleri aslında doğru olan şeyi yaptığımın en büyük göstergesi, Somalili kadınlar artık evlerinden çıkacaklar ve asla toplumdaki eski konumlarına geri dönmeyecekler. Ölüm tehditleri beni korkutmuyor tam tersine gururumu okşuyor. Çünkü bunlar tehditleri gönderen korkakların bir kadının onlara rağmen korkmadan ileri atılmasından dolayı korkudan titrediklerini gösterir.

Somali'nin şu anki başkanı Hassan Sheikh Mahmood 2012'den beri bulunduğu pozisyonda. Geçtiğimiz yirmi yılda Somali sayısız sorunlarla yüzleşti. Diktatörler tarafından parçalara bölündü, fonksiyonel bir hükümet neredeyse hiç olmadı ve buna ek olarak doğal felaketlerle karşı karşıya kaldık. Ancak ekonomiyi düzeltmek ve ülkeyi yönetmek adına olumlu adımlar da atıldı.

Dayib Ağustos'taki seçimler için hazırlanmış olmasına rağmen Somali hükümeti seçimleri Ocak 2017'ye ertelemiş gibi görünüyor. bu seçimler gerçekleşene kadar da Somali'de resmi bir hükümet olmayacak. Bu durumun ülkede karışıklığa sebebiyet vereceğini ifade eden Dayib yine de ümitli; mantığın deliliğe üstün geleceğini umduğunu söylüyor. "Hala umudumuzu kaybetmedik çünkü tutunabileceğimiz başka hiç bir şey yok."

#dünya #kadın