KOLOMBİYA: Tarihi anlaşma için imzalar atıldı

Kolombiya’da 52 yıldır süren silahlı çatışmaların ardından Kolombiya hükümeti ile FARC gerillaları arasında barış anlaşmasına imza atıldı.

Yarım yüzyıl boyunca devam eden çatışmaların sonlandırılması için dört yıl önce başlatılan müzakere sürecinin sonucu olarak, Latin Amerika ülkesi Kolombiya’da nihai barış anlaşması imzalandı. Taraflar barış anlaşması için 24 Ağustos'ta anlaşmaya varmıştı. Uzlaşma uyarınca Farc, bir siyasi partiye dönüşecek.

"Geçmişimiz kurşunlarla yazıldı, geleceğimiz eğitimle yazılacak"

Cartagena’da düzenlenen, 2 bin 500 yerli ve yabancı konuğun katıldığı törende Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos ve FARC örgütünün 'Timoçenko' lakaplı lideri Londono Jimenez, 297 sayfalık anlaşma metnine, üzerinde "Geçmişimiz kurşunlarla yazıldı, geleceğimiz eğitimle yazılacak" ifadesi yer alan kurşundan yapılmış özel bir kalemle imza attı. Mermiden yapılan kalem kullanma kararının, Kolombiya'nın "mermilerin ülkesinden, eğitim ve gelecek ülkesine dönüşümünü" simgelemek için alındığı belirtildi.

Üzerinde barışı simgeleyen güvercin sembolünün bulunduğu beyaz bayrağın yer verildiği töreni Devlet Başkanı Santos, Kolombiyalı küçük bir kızla birlikte ülkenin barışçıl geleceğe açılan kapısını simgeleyen kapıyı bir anahtarla açarak başlattı. Yapılan konuşmalarda Santos "Merhametimizi, başkalarının acısını paylaşma yeteneğimizi bile yitirdik. 50 yıldır savaşan bir ülke, değerlerinin birçoğunu yok eder. Şimdi barışın yeşermesi gerekiyor" derken, Timoçenko ise "Savaş artık bitti. Şimdi barışı tesis etmeye başlıyoruz" ifadelerinde bulundu.

Dünyada en uzun süren çatışmalardan biri olarak gösterilen savaşın resmen sonlandırılmasına tanıklık eden törene ilgi de büyük oldu. Aralarında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Küba Devlet Başkanı Raul Castro’nun yer aldığı isimlerin yanı sıra, savaşta yaşamını yitirenlerin yakınları ve çatışmaların mağdurları törende hazır bulundu.

Ban Ki-moon yaptığı konuşmada, “Mağdurlara kaybettikleri geri verilemeyecek. Ancak barışa ve uzlaşıya yönelik, öfkeye ve nefrete karşı en güçlü ses, yine mağdurlardan geldi. Onların bu örnek davranışı, hepimize ilham kaynağı olmalı” dedi. Kerry ise Kolombiya liderinin anlaşma için harcadığı çabayı överek, uzlaşmanın uygulanmasına yardım için 390 milyon dolarlık mali yardım taahhüt etti.

Anlaşma referanduma sunulacak

Küba ve Norveç'in arabuluculuğunda varılan nihai barış anlaşmasının, 2 Ekim'de referanduma sunulması bekleniyor. Ülkedeki kamuoyu araştırmaları, Kolombiya halkının anlaşmaya büyük bir çoğunlukla onay vereceğini gösteriyor. Öte yandan, birçok Kolombiyalı ise işlenen suçların yargıya taşınmaması nedeniyle anlaşmaya kuşkuyla yaklaşıyor.

FARC terör örgütleri listelerinden çıkarılıyor

Nihai barış anlaşmasının imzalanmasının ardından Avrupa Birliği, FARC'ı pazartesi akşamından itibaren FARC'ın AB terör örgütleri listesinden çıkarılacağını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanı Kerry ise Ülkesinin henüz FARC'ı terör örgütleri listesinden çıkartmaya hazır olmadığını, ancak barış anlaşması uygulandığında bu durumu gözden geçirmeye hazır olduklarını belirtti.

FARC gerillaları 1964 yılından bu yana, hükümete ve aşırı sağcı silahlı guruplara karşı toprak anlaşmazlığı ve adaletsizlik gibi gerekçeler öne sürerek silahlı mücadele yürütüyor. Geçtiğimiz 52 yıl içinde Kolombiya'daki çatışmalarda 220 binden fazla kişi kayatını kaybederken, yaklaşık 45 bin kişinin de kayıp olarak belirlendi. Silahlı çatışmalar yüzünden 7 milyon Kolombiyalı da topraklarını terk etmek zorunda kaldı.

---

Barışa giden yolda dönüm noktaları

Kolombiya hükümeti ile FARC arasında, tarafları nihai barış anlaşmasına götüren 6 önemli adımdan geçildi:

-Ateşkes ve silahsızlanma

İkili ateşkes anlaşması 29 Ağustos’ta devreye girdi. Bu tarihten itibaren FARC, Kolombiya ormanlarındaki 7 bin 500 gerillasını Birleşmiş Milletler tarafından kurulan silahsızlanma alanlarına taşımaya başladı. Anlaşma, örgüte tamamıyla silahsızlanmak için imza tarihinden itibaren 180 gün tanıdı.

-Mağdurlar için adalet

Taraflar, çatışma süresince işlenen suçların yargılanması amacı taşıyan özel mahkemelerin kurulması için Aralık 2015’te anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Anlaşmada “siyasi suçlar” için affın tanınacağı, ancak bu affın katliam, işkence, tecavüz gibi ağır suçları kapsamayacağı belirtildi. Bu gibi suçları işleyenlerin ise 20 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacağı, suçlarını itiraf edenlere ceza indirimi uygulanabileceği kaydedildi.

-Uyuşturucu sorunu

Mayıs 2014’te FARC, kontrolü altındaki bölgelerde uyuşturucu üretimini durdurmayı kabul etti. Hükümet, kokainin hammaddesi koka üretimiyle geçimini sağlayan bölge halkına, yasadışı olmayan tarımsal faaliyetler için yardımda bulunma sözü verdi. Ancak uyuşturucu kaçakçılarıyla mücadelenin devam edeceği belirtildi.

-“İsyancılar” siyasette

Kasım 2013’te varılan anlaşmayla, 268 sandalyeli Kongre’de geçici olarak 10 temsilcinin örgüte ayrılacağı belirtildi. Gerillaların silahlarını bırakması durumunda hükümet örgüte, FARC ile 1980 ve 90’larda çatışma içerisinde olan sağcı gurupların saldırılarından koruma sözü verdi.

-Toprak reformu

Mayıs 2013’te, taraflar ekonomik açıdan geri kalmış kırsal kesime toprak, kredi ve temel hizmetlerin sağlanması konusunda anlaşma imzaladı. Anlaşmanın yerine getirilmesi için milyonlarca dolarlık finansmana ihtiyaç duyuluyor.

-Anlaşmanın onaylanması

Dün, yani 26 Eylül’de imzalanan nihai anlaşma, 2 Ekim’de referanduma sunulacak. Anlaşma, referandumda “Evet” oylarının çoğunlukta olması ve en az 4.4 milyon oy toplaması durumunda geçerlilik kazanacak. Yapılan anketler “Evet” oylarının çoğunlukta olacağını gösteriyor.

#dünya #kolombiya #FARC