Estukyan: Samimiyetsiz Açıklamalar Toplumda Karşılık Bulmuyor

Osman Baydemir “Biz geride kalanlar kaybettik; onlar gittiler, biz barışı kaybettik. Her şeyden önce, bu yüzleşmenin önemsendiğini gösteren bir döküm, bu… Sadece Kürt aydını gözüyle değil, aynı zamanda araştırmacı, insan hakları savunucusu gözüyle…“ diyordu Ermeni

Soykırımı ve Kürtler üzerine olan “Onlar Gittiler Biz Barışı Yitirdik“ derlemesini anlatırken.

24 Nisan vesilesi ile konuştuğumuz Agos muhabiri Vartan Estukyan da aslında benzer bir soruyu dillendirmişti “1915 olmasaydı, bugünkü Türkiye nasıl bir yer olurdu?“

Bu sorulmayan, çatışma ortamının üstünü örttüğü soru toplumsal barışın önüne set çekiyor. Bu kadar insan gitmemiş olsaydı, ölmemiş olsaydı bu topraklarda yaşam nasıl olurdu? Biz gidenlerin artlarında neler bıraktıklarını, neler götürdüklerini ve beraber neler yaşayabileceğimizi, paylaşabileceğimizi bilsek sürer miydi bu nefret ve inkar?

Sözü ona bırakıyorum.

Ya 1915 Olmasaydı?

1915 etnik bir soykırımdan öte kültürel anlamda bir yok oluşu ön plana çıkartıyor benim

için. Zira göç yolunda öldürülenler ve/veya ölenler her ne kadar çok olsa da, belli bir oranda

hayatta kalan Ermeni nüfusundan da bahsetmemiz gerek. O nüfus ki Fransa’ya, ABD’ye ve

bilumum ülkelere göç etti, gerek sanat gerek bilim alanında birçok başarının altına imzasını

attı. Örnek vermek gerekirse, ABD’li Ermeni ünlü doktor Jack Kevorkian, Pulitzer ödüllü

yazar William Saroyan veya ABD’li mucit Luther George Simjian’ın adını söyleyebiliriz.

Doktor Kevorkian ABD’de yasal olmamasına rağmen hastaların ötenazi hakkını savunuyordu ve tıp dünyasında akıllara ‘Ölüm bir suç değildir’ sözüyle kazındı.

Bu isimler başarılarını ‘Fransalı Ermeni’ veya ‘ABD’li Ermeni’ sıfatı altında kanıtladı. Şahsım adına en büyük utanç ve üzüntüyü burada duyuyorum. Elbette ülkenin günümüzde bilim alanındaki başarısızlığını veya eksikliğini salt soykırıma bağlamak büyük bir hata olur, fakat, Nobel Fizik Ödülü alan Aziz Sancar, BBC tarafından kendisine yöneltilen ‘Türk müsünüz?’ sorusuna rahatlıkla

‘Allah’ın gâvuru’ cevabını veremezdi. Bu üslupta, bu ülkede o kelimenin kimlere ne amaçla

kullanıldığını gayet iyi bilen birinin Nobel Fizik Ödülü almasının zerre değeri kalmıyor. İşte

tam da bu yüzden 1915 yaşanmasaydı yukarıda saydığım bazı isimler bu ülkede doğup

yaşayabilirdi ve böylece 2016’da tavukların Allah dediğine inanmaktansa bilim alanında

önemli işlere imza atılabilirdi.

Cumhurbaşkanlığı'nın Taziyesi

Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlanan taziye mesajlarının yalnızca tarihî bir özelliği var.

Bu mesajlar, Willy Brandt’ın Holokost’tan sonra ölüm kampları önünde diz çöküp özür

dilemesiyle eş tutulamaz. Bunu hem günümüz iktidar partisi mensubları, hem de Türkiye

halkı kaldıramaz. Kaldı ki Brandt da diz çöküp özür diledikten sonra Almanya’ya

döndüğünde, halkın büyük çoğunluğu tarafından bu hareketinden ötürü eleştirilmişti. Türkiye

ile Ermenistan hükümet temsilcileri en yakın teması bir futbol müsabakasında kurşun

geçirmez camlar ardında yaşadı. Bu yüzden Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı

tarafından yayımlanan taziye mesajı içi boş cümleler ve taraflı bir siyasi pozisyonla sınırlı

kalıyor. Bu, Ermeni toplumu kadar halkın geri kalanına da inandırıcı gelmiyor olacak ki,

hiçbir zaman ‘tarihî bir mesaj’ dışında üzerine konuşulacak bir konu haline gelmedi.

Dolayısıyla herkes tarafından samimiyetsiz kabul edilen bu açıklama, toplumda bir yankı

uyandırmıyor. Zaten içeriğinde hükümetin 100 yıllık siyasi gelenekten çok farklı bir noktada

yer almadığını da görüyoruz. Erdoğan’ın samimiyeti ancak Yerevan’daki anıt önünde diz

çökmesi ve içten özür dilemesiyle ortaya çıkar. Fakat henüz sınır kapısını kapalı tutan bir ülke

ve o ülkenin hükümetinden beklentilerin çok yükseklerde olmaması, olası bir hayal

kırıklığının da önüne geçecektir. Bir gün bir başka ülke liderinin, Ankara’daki bir caddede

ismi yaşatılan Willy Brandt’ın yaptığı gibi soykırım anıtı önünde diz çöküp geçmişte

yaşananlar için utanç duyduğunu söylemesini umuyorum.

Kamp Armen Direnişi'nin Önemi

Kamp Armen’in iade süreci, konuyu yakından takip edenlerin de bildiği üzere bir hayli

çalkantılı geçti. Önce AK Parti İstanbul Milletvekili Markar Esayan tapunun iade edildiğini

söyledi ancak bu durum gerçeği yansıtmıyordu. 7 Haziran seçimlerinde AK Parti için önemli

bir hamle olan Kamp Armen, partinin seçim sonucunda beklenen başarıyı sergileyemeyince

iyice çıkmaza girmişti. Fakat yıkım haberi alındığından tapunun iade edilme sürecine dek

orada kalan ve nöbet tutan insanların Kamp Armen’in iadesinde önemli bir rol oynadığını

düşünüyorum. Şunu unutmamak gerekir ki, özellikle 1936 Beyannamesi’yle el konan

gayrimüslim vakıfların mülkleri, AK Parti döneminde yavaş yavaş da olsa iade ediliyor. Bu

bir gasp olduğu için, iade edilmesine teşekkür etmek, yersiz. Zaten iade edilen mülklerin çok

daha fazlası halen Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün himayesi altında. Tüm bu mülklerin eski

sahiplerine iade edilmesi, hepimizin temennisi. Kamp Armen her ne kadar bir şahıs tarafından

satın alınsa da, el konan bir mülktü bu önemli bir örnekti. Dolayısıyla Kamp Armen’in iadesi,

el konan gayrimüslim vakıfların mülklerinin iadesi yolunda büyük bir önem arz ediyor.

BEGÜM ZORLU/NEYNİK

#analiz #türkiye